دریافت ارز مسافراتی (دولتی) دارای شرایط خاصی هست که باید دقیق بررسی کنیم . نوسانات بازار ارز شدید است و افزایش قیمت ارزهایی مانند دلار، یورو و پوند در سال‌های اخیر اوضاع را برای همه دشوار کرده است، به‌ویژه کسانی که قصد سفر به خارج از کشور را دارند. اگر قصد سفر خارجی دارید، فرصتی برای خرید ارزهای خارجی با قیمتی کمتر از بازار آزاد هم وجود دارد. به چنین ارزی، ارز مسافرتی می‌گویند. اگر بلیط پرواز را تهیه کرده‌اید و راهی سرزمین دیگری هستید، با تهیه ارز مسافرتی می‌توانید هزینه‌های خود را بهتر مدیریت کنید.
ارز مسافرتی چیست؟
دولت سهمیه‌ای برای افرادی در نظر گرفته است که به خارج از کشور سفر می‌کنند. این ارز به ارز مسافرتی معروف است. این سهمیه تقریبا ۲هزار دلار است و هر مسافر ۱ بار در سال حق استفاده از این سهمیه را دارد. برای دریافت ارز مسافرتی، مراحل پیچیده‌ای پیش رویتان نیست. پس از خرید بلیط هواپیمای خارجی، می‌توانید به صرافی‌های دولتی، بانک‌ها یا صرافی‌های خصوصی با مجوز بانک مرکزی مراجعه و حواله ارز دولتی را دریافت کنید.
مزایای دریافت ارز مسافرتی چیست؟
قیمت ارز مسافرتی کمتر از ارز در بازار آزاد است. نرخ ارز دولتی چند هزار تومان کمتر از ارز آزاد است. بنابراین، بهتر است که در سفرهای خارجی از سهمیه خود استفاده کنید و ارز دولتی بگیرید. کاهش هزینه سفر و امکان مدیریت امور مالی در رفتن به خارج از کشور با وجود دریافت ارز دولتی مقدور می‌شود.
ارز مسافرتی چقدر است؟
مقدار این سهمیه در سال‌های اخیر افزایش و کاهش‌هایی داشته است، در حال حاضر (آبان‌ماه ۱۴۰۱) دولت سازوکاری فراهم کرده که مسافرانی که قصد سفر به کشورهای خارجی دارند، بتوانند ارز را ارزان‌تر از بازار تهیه کنند. براساس مصوبه‌ای از سوی بانک مرکزی، مسافران خارج از کشور می‌توانند مبلغی را به‌عنوان کمک‌هزینه دریافت کنند. به‌عبارت دقیق‌تر، بانک مرکزی ارزهای خارجی را با قیمتی مناسب و بسیار کمتر از بازار در اختیار مسافران مذکور قرار می‌دهد. البته یادتان نرود که امکان دریافت ارز دولتی در سفر به هر کشور خارجی مقدور نیست.
هر مسافر فقط یک بار در سال می‌تواند از این امکان بهره ببرد. پیش‌تر، ارز دولتی برای هر نفر، ۱۰۰۰ دلار بود اما از حوالی سال ۱۳۹۷، اوضاع تغییر کرد.
در واقع، با تغییراتی که در قیمت ارز ایجاد شد، مبلغ ارز مسافرتی هم کاهش پیدا کرد. در سال ۱۴۰۱، ارز مسافرتی در حدود ۵۰۰ یورو یا معادل آن به ارزهای دیگر ارائه می‌شد. قوانین فعلی فروش ارز مسافرتی تا آبان‌ماه چنین روندی دارد و برای سفرهای مختلف هم به شیوه زیر در اختیار مسافران قرار می‌گیرد:
- برای سفرهای هوایی به کشورهای خارجی با ویزا ۵۰۰ یورو است.
- مبلغ ارز مسافرتی برای سفرهای هوایی به کشورهای خارجی بدون ویزا در ۳۰۰ یورو است.
- مقدار ارز دولتی برای سفرهای ریلی و زمینی به کشورهای خارجی ۳۰۰ یورو است.
اما بنا به بخشنامه تازه بانک مرکزی، از روز یکشنبه ۱۵ آبان، هر ایرانی دارای ۱۸ سال و بیشتر می‌تواند درخواست دریافت ارز مسافرتی داشته باشد. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، بنا به بخشنامه تازه این بانک، تقاضای این ارز در دسته‌بندی ارزهای سرفصل خدماتی سایر در سامانه بازار متشکل ارزی قرار می‌گیرد و بدون نظارت‌ها و سخت‌گیری‌های قبلی، هر متقاضی می‌تواند یک بار در سال تا سقف ۲هزار یورو (یا معادل دلاری آن) اسکناس دریافت کند. اگر قصد تهیه ارز برای سفر خارجی دارید، به‌جای استفاده از ارز مسافرتی می‌توانید به خرید ارز از سهمیه خرید ارز دولتی سالانه‌تان فکر کنید.
ارز مسافرتی برای مقصد پرطرفدار ترکیه
برای سفر به ترکیه هم امکان دریافت ارز دولتی وجود دارد. سفر کوتاه‌مدت به این کشور نیازمند دریافت ویزا نیست و برای سفر هوایی به آن می‌توانید ارز دولتی دریافت کنید اما اگر بنای سفر توریستی و بدون ویزا ندارید، وضعیت فرق خواهد کرد. در سفر بلند مدت (بیشتر از ۹۰ روز) به ترکیه به ویزا احتیاج دارید.
ترکیه از آن کشورهایی است که از راه زمینی یا هوایی می‌توانید به آن سفر کنید. همان مبلغی که برای سفر به کشورهای با ویزا عرضه می‌شود در سفر به این کشور هم به شما داده خواهد شد.
ارز مسافرتی برای عراق
برای سفر به عراق هم امکان دریافت ارز مسافرتی دارید. برای اینکه مبلغ ارز به شما تعلق بگیرد، باید نام و مشخصات‌تان را در سازمان حج و زیارت ثبت کرده باشید.
قیمت ارز مسافرتی چند است؟
بانک مرکزی سهمیه ارز مسافرتی را در اختیار مسافرانِ راهیِ خارج از کشور قرار می‌دهد. به همین خاطر است که همیشه، به‌طور روزانه در حوالی ساعت ۹ و ۳۰ دقیقه صبح، قیمت ارز مسافرتی از سوی این نهاد اعلام می‌شود. امکان رصدکردن قیمت روز ارز با مراجعه به نشانی mex.co.ir هم مقدور است.
اختلاف قیمت ارز مسافرتی و آزاد چقدر است؟
قیمت نرخ ارز دولتی کمتر از ارزی است که در بازار آزاد تهیه می‌شود. با دریافت ارز سهمیه‌ای برای سفر خارجی می‌توانید هزینه‌های سفرتان را به شکل قابل‌توجهی مدیریت کنید. ارز دولتی چند هزار تومان کمتر از ارز عادی در بازار آزاد است.اگر می‌خواهید به تفاوت قیمت ارز مسافرتی و آزاد در هر روز پِی ببرید، لازم است که بعد از آگاهی از نرخ اعلام‌شده بانک مرکزی از صرافی‌های آنلاین هم قیمت روز ارز را استعلام بگیرید. با تفریقی ساده میان قیمت اعلامی بانک مرکزی و قیمت روز ارز می‌توانید، تفاوت‌شان را ببینید.
نکات مهم درباره دریافت ارز دولتی سفر چیست؟
- برای خرید ارز مسافرتی باید حداکثر ۷ روز پیش از سفر اقدام به تهیه ارز مسافرتی کنید.
- فرد متقاضی دریافت ارز باید در فرودگاه حاضر شود و با ارائه مدارک لازم، سهمیه خود را تحویل بگیرد.
- در صورت تعویض گذرنامه، لازم است همراه نسخه جدید، گذرنامه قبلی‌تان را هم ارائه کنید.
- اگر ارز مسافرتی را برای سفر زیارتی می‌خواهید، لازم است نامتان در سامانه سازمان حج‌وزیارت ثبت شود.
- اگر قصد سفر خانوادگی به خارج از کشور را دارید، هریک از اعضا برای دریافت سهمیه‌اش نیاز به درخواست جداگانه دارد.
- ارز دولتی یا همان مسافرتی فقط به فرودگاه‌های مبدأ خاصی تعلق می‌گیرد، پس مهم است که از چه شهر و فرودگاهی راهی سفر خارجی می‌شوید.
- ارز مسافرتی فقط مخصوص مسافران کشورهای خارجی است، پس هنگام تقاضا برای دریافت باید بلیط هواپیمای خارجی یا بلیط سفر با وسایل دیگر را ارائه کنید.
مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی چیست؟
- کارت هوشمند ملی به‌همراه رونوشتی از آن: اگر کارت ملی‌تان را عوض کرده‌اید، باید کارت قدیمی را به‌همراه برگه ثبت احوال یا شناسنامه و رونوشتی از آن ارائه کنید.
- گذرنامه به‌همراه رونوشتی از آن: یادتان باشد که اعتبار گذرنامه باید دست‌کم ۶ ماه باشد.
- سیم‌کارت: سیم‌کارت موبایلی که شماره‌اش در فرایند خرید اعلام می‌شود هم باید به نام خریدار ارز باشد.
- بلیط سفر هوایی: بلیط هواپیمای خارجی ممهور به مهر آژانس به‌همراه رونوشتی از آن.
- کارت بانکی: کارت برای خرید ارز مسافرتی باید به نام شخص خریدار باشد.
- اسناد پرداخت عوارض خروج از کشور: اثبات پرداخت عوارض خروج با ارائه مدارک مربوط به آن، به‌همراه رونوشتی از مدارک آن.
- روادید یا ویزا به‌همراه رونوشتی از آن.
- اگر می‌خواهید به‌جای سهمیه ارز مسافرتی از سهیمه ارز دولتی سالانه‌تان (معادل ۲هزار یورو) استفاده کنید، فقط به کارت ملی نیاز خواهید داشت.
- ارز مسافرتی به چه افرادی تعلق نمی‌گیرد؟
- ارز دولتی به همه افراد تعلق نمی‌گیرد. برای مثال، افراد زیر مشمول دریافت آن نیستند:
- اشخاص زیر ۱۲ سال؛
- مسافران دارای گذرنامه سیاسی و خدمات.
- افراد دوتابعیتی یعنی ایرانیان مقیم کشورهای دیگر.
تفاوت ارز دانشجویی و ارز مسافرتی چیست؟
ارز دانشجویی هم مانند ارز مسافرتی سهمیه‌ای برای رفاه حال افرادی است که در خارج از کشور تحصیل می‌کنند. به‌عبارت دقیق‌تر، ارز دانشجویی برای کسانی است که در مقاطع تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) در دانشگاه‌های خارجی درس می‌خوانند و بورسیه تحصیلی هم ندارند. البته دانشگاه محل تحصیل دانشجویان خارجی باید مورد تأیید وزارت علوم ایران باشد.
برای تشکیل پرونده جهت دریافت چنین ارزی، نیاز به تشکیل پرونده در کشور محل تحصیل است. در مراحل بعدی هم نیاز به ارائه مدارک به کنسولگری وجود دارد.
شرایط دریافت ارز دانشجویی
برای اینکه بتوانید ارز دانشجویی دریافت کنید، باید شرایط زیر را داشته باشید:
- نمره‌تان در یکی از آزمون‌های زبان مورد تأیید وزارت علوم به حدنصاب رسیده باشد.
- پذیرش قطعی و غیرمشروطی از دانشگاه خارجی موردتأیید وزارت علوم داشته باشید.
- گواهی اشتغال به تحصیل در دانشگاه را در اختیار داشته باشد.
- برای آقایان، داشتن برگه کارت پایان خدمت هم اجباری است.
چه زمانی برای دریافت و پرداخت ارز مسافرتی اقدام کنیم؟
پیش از سفر باید برای دریافت ارز مسافرتی اقدام کنید. اگر از سفر بازگردید، دیگر با هیچ شرایطی نمی‌توانید از سهمیه سالانه خود استفاده کنید. حداکثر، یک هفته پیش از سفر باید به صرافی‌ها و مراکز دریافت ارز مراجعه کنید.
اگر قصد سفر دارید، نوسانات بازار ارز را زیر نظر بگیرید و با دنبال‌کردن اخبار و اوضاع بازار در روزهای پیش از سفر، نسبت به خرید ارز دولتی اقدام کنید. همه‌چیز را به ساعات نزدیک پرواز یا حرکت به‌سمت مقصد موکول نکنید. به خودتان زمان بدهید تا بهترین زمان بازار برای خرید ارز با قیمت مناسب‌تر را پیدا کنید.
بهترین زمان برای تهیه ارز مسافرتی
درباره ساعت دریافت ارز در طول هر روز هم پیشنهادی داریم: بازه زمانی ۱۰ صبح تا ۱ بعد از ظهر. همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، بانک مرکزی روزانه در حوالی ساعت ۹ و ۳۰ دقیقه، نرخ ارز دولتی را اعلام می‌کند. بهترین زمان برای مراجعه و دریافت ارز هم قبل از ساعت ۱ بعد از ظهر است
ارز مسافرتی را از کجا تهیه کنیم؟
صرافی‌های دولتی؛
صرافی‌های خصوصی دارای مجوز رسمی از بانک مرکزی؛
صرافی‌های بانکی؛
مراجعه به سامانه اینترنتی بانک مرکزی موسوم به بازار متشکل ارزی.
در آبان ۱۴۰۱، بخشنامه‌ای از سوی بانک مرکزی درباره دریافت ارز مسافرتی ارائه شده است. در این بخشنامه، ۳۱ شعبه منتخب عرضه ارز معرفی شده‌اند و علاوه بر فروش حضوری، امکان دریافت ارز از سامانه بازار متشکل ارزی وجود دارد. با انتخاب این روش، متقاضی در سامانه ثبت‌نام می‌کند و بدون نیاز به ایستادن در صف می‌تواند با دریافت نوبت از سایت، سهمیه سالانه ارز مسافرتی‌اش را دریافت کند.
تهیه ارز مسافرتی با مراجعه به بانک
۵ بانک از سوی بانک مرکزی برای فروش ارز مسافرتی مشخص شده‌اند:
- ملی؛
- سامان؛
- ملت؛
- تجارت؛
- پارسیان.
بانک‌های متصدی ارز مسافرتی، هر روز صبح با دریافت قیمت ارز از بانک مرکزی، اقدام به فروش ارز دولتی می‌کنند. در واقع، تا زمان اعلام نرخ از سوی بانک مرکزی باید منتظر بمانید. بعد از آن است که بانک‌ها حواله ارزی را صادر می‌کنند.
چه توضیحاتی درباره بانک‌ها باید بدانید؟
- بانک ملی؛ یادتان باشد که بانک ملی شعبه‌های ارزی زیادی دارد و تقاضا برای دریافت ارز دولتی از آن بالا است. برای مراجعه به این بانک، دست‌کم ۴ روز پیش از پرواز اقدام کنید.
- بانک سامان؛ برای دریافت حواله ارزی از بانک سامان هم لازم است که ۷ روز پیش از سفر کارهایتان را پیگیری کنید.
- بانک ملت؛ برای دریافت ارز از بانک ملت هم می‌توانید از قبل در سایت صرافی آن ثبت‌نام کنید و نوبت بگیرید.
- بانک تجارت؛ دریافت حواله ارزی از بانک تجارت معمولا در همان روز مراجعه انجام می‌شود.
- بانک پارسیان؛ برای دریافت ارز مسافرتی بین ساعت ۹ و ۳۰ دقیقه تا ۱۲ و ۳۰به بانک مراجعه کنید و قیمت ارز را جویا شوید.
- برای آگاهی از شرایط هریک از این بانک‌ها می‌توانید به شعب ارزی‌شان مراجعه کنید.
تهیه ارز مسافرتی با مراجعه به سامانه اینترنتی
از ۱۴ آبان ۱۴۰۱، سامانه برخط بازار متشکل ارزی کار خود را شروع کرده است. این سامانه برای خرید ارز مسافرتی یا سامانه ثبت‌نام ارز مسافرتی است. براساس اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، تمامی صرافی‌هایی که عضو باز متشکل ارزی هستند، باید ارز مسافرتی را از راه این سامانه عرضه کنند.
صرافی‌های عضو بازار متشکل ارزی باید متقاضیان تهیه ارز مسافرتی را که از راه سامانه اقدام به ثبت سفارش می‌کنند در اولویت قرار بدهند. ضمن اینکه لازم است، متقاضیان خرید حضوری را هم در این زمینه راهنمایی و آنها را جهت تهیه ارز از سایت هدایت کنند.
نشانی این سامانه به شرح زیر است:
نشانی بازار متشکل ارزی: ice.ir
اپلیکیشن این سامانه هم موجود است و با مراجعه به وبسایت با نشانی بالا، امکان دانلود و استفاده از آن وجود دارد.
این سامانه از ساعت ۸ تا ۱۶:۳۰ در طول هفته از شنبه تا چهارشنبه خدمات‌رسانی می‌کند. ساعت کاری سامانه در پنجشنبه‌ها هم از ساعت ۸ صبح شروع می‌شود و تا ساعت ۱۶ ادامه پیدا می‌کند.
شیوه خرید ارز مسافرتی از بازار متشکل ارزی
برای تهیه ارز از سامانه باید مراحل زیر را طی کنید:
- وارد سامانه شوید و با ارائه اطلاعاتی هویتی مانند کد ملی و شماره تماس وارد پنل کاربری‌تان شوید؛
- پیامک حاوی کد تأیید برایتان فرستاده می‌شود؛
- مشخصات هویتی‌تان را برای انتقال به صفحه انتخاب صرافی‌ها وارد می‌کنید؛
- صرافی‌های در دسترس برای مراجعه به شما معرفی می‌شوند؛
- صرافی دلخواه را انتخاب می‌کنید؛
- درخواست شما و مدارکتان از سوی صرافی بررسی می‌شود؛
- پیامکی حاوی تاریخ و ساعت مراجعه به صرافی به تلفن همراهتان فرستاده می‌شود.
- در نهایت هم با در دست‌داشتن مدارک در تاریخ و ساعتی که به شما اعلام می‌شود، برای تهیه ارز مسافرتی به صرافی منتخبتان مراجعه می‌کنید.
اگر می‌خواهید از سهمیه ارز مسافرتی‌تان استفاده کنید، باید مبلغ را مطابق با مقصد سفرتان در سامانه مشخص کنید و با مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی در زمان اعلام‌شده در پیامک به صرافی مراجعه کنید. اگر از سامانه برای خرید ارز سهمیه ۲هزار یورویی سالانه‌تان استفاده می‌کنید، برای دریافت ارز فقط کارت ملی با خود ببرید.
برای مثال، اگر در سفری زمینی راهی ترکیه هستید، امکان دریافت ۳۰۰ یورو ارز مسافرتی خواهید داشت. در سامانه در زمان ثبت‌نام برای دریافت نوبت می‌توانید مبلغ ۳۰۰ یورو را مشخص کنید. برای تحویل‌گرفتن آن هم به همان آدرسی بروید که سامانه برایتان پیامک می‌کند. مدارک لازم را هم که پیش‌تر به آنها اشاره شد، با خود به‌همراه داشته باشید.
اما اگر می‌خواهید به‌جای ارز مسافرتی از سهمیه دولتی‌تان استفاده کنید و مبلغ ۲هزار یورو را بگیرید، در زمان ثبت‌نام در سامانه در مکان مخصوص به مبلغ ارز درخواستی، ۲هزار یورو را مشخص کنید. برای تحویل‌گرفتن این مبلغ هم فقط باید کارت ملی به همراه داشته باشید.
خریداران باید دو کارت بانکی هم همراه داشته باشند چون با توجه به محدودیت سقف خرید، مجموع موجودی دو کارت برابر ارزش ریالی ارز تقاضاشده خواهد بود. اگر متقاضی دریافت ارز در زمان اعلام‌شده به صرافی مراجعه نکند، درخواست او لغو می‌شود.
در آخر
با نوسان ارز و بالارفتن ارزش دلار، یورو و پوند سفرکردن بدون سهمیه‌هایی چون ارز مسافرتی دشوار می‌شود. بازار ارز از نفوذ و اقدامات خرابکارانه دلالان در امان نیست، پس حضور هر فرد برای درخواست ارز مسافرتی لازم است. در غیر این صورت، امکان دارد دلالان با تهیه مدارکی جعلی یا استفاده از مدارک سفر دیگران درصدد تهیه ارز با نرخ مسافرتی برآیند. برای خرید ارز مسافرتی، چند روز قبل از سفر اقدام کنید و حواستان باشد که نوسانات ارزی بر قیمت خرید این سهمیه هم اثرگذار هستند. بنابراین اقدام به‌موقع به سودتان است. استفاده از سهمیه ارز دولتی برای کسانی که مسافرت‌های خارجی در برنامه خود دارند، کمک بزرگی به مدیریت هزینه‌ها است. تفاوت میان ارز آزاد و هم‌تای دولتی‌اش برای سفر در حد چندهزار تومان است. در نتیجه، استفاده از خدمات دولتی در این زمینه می‌تواند در صرفه‌جویی چندمیلیونی به مسافران کمک کند. برای بهره‌مندی از ارز مسافرتی باید شرایط استفاده از آن را خوب مرور کنید و برنامه هزینه‌هایتان را اقتصادی‌تر سروسامان بدهید.
سؤالات مهم و کلیدی
ارز مسافرتی چیست؟ ارز مسافرتی سهمیه‌ای سالانه برای تهیه ارزان‌تر ارزهای خارجی در سفر به کشورهای دیگر است که سالی یک بار به هر فرد تعلق می‌گیرد.
مبلغ ارز مسافرتی چقدر است؟ برای سفرهای هوایی خارجی با ویزا ۵۰۰ یورو، برای سفرهای هوایی خارجی بدون ویزا ۳۰۰ یورو و برای سفرهای ریلی و زمینی خارجی هم ۳۰۰ یورو است.در حال حاضر در آبان ۱۴۰۱، امکان دریافت ۲هزار یورو ارز دولتی یا معادل آن به ارزهای دیگر برای هر ایرانی بالای ۱۸ سال وجود دارد.
شرایط دریافت ارز مسافرتی چیست؟ برای دریافت ارز دولتی باید کارت ملی و اطلاعات هویتی‌تان را ارائه بدهید.
ارز مسافرتی از کجا تهیه می‌شود؟ از بانک‌ها و صرافی‌های مجاز دولتی، سامانه آنلاین بانک مرکزی و صرافی‌های خصوصی با مجوز بانک مرکزی
آدرس سامانه ارز مسافرتی چیست؟ سامانه ثبت‌نام ارز مسافرتی my.ice.ir است و با ارائه اطلاعات و ثبت‌نام در آن می‌توانید محل و تاریخ دریافت ارز مسافرتی را مطلع شوید.
